Mehmet Efendi Sadık (1905-1978)

30 Nisan 2016

 

 

Meddah Medresesi'nin Ataullah Hocaefendi döneminde ilk nesil yetiştirdiği talebelerden biri olan Mehmed Efendi, ilk nesil hocalar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Mehmed Efendi Üsküp'e bağlı Gruşina Köyü'nde 24 Ekim 1905 yılında dünyaya geldi. Babası Sadık efendi, annesi Kandişe hanımdır. Aslen Arnavut'tur.

Mehmed Efendi 4'ü erkek 2'si kız olmak üzere 6 çocuklu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. Erkek kardeşleri Muharrem, Rasim ve Halid, kız kardeşleri ise Remziye ve Habibe'dir. Muharrem Istanbul'a yerleşir Doğduğu köy olan Gruşina'da ilkokul olmadığından 1912'de Stüdeniçan köyündeki ilkokula yazılır. Köydeki Hfz. Tevfik efendiden ilk dini bilgileri alır.

İlkokul (mektep) eğitiminden sonra Üsküp'teki Meddah Medresesi'ne yazılır. Meddah Medresesi, Üsküp Türk Çarşısı'nın merkezinde olan ve Ataullah Hoca'nın baş müderrisliğini yaptığı medresedir. İcazetini müderris Ataullah Hocaefendi'den (1872­-1946) alır. İcazet merasimi Sultan Murad Camii'nde 15 Nisan I934'te gerçekleşmiştir.

Meddah Medresesi'nden Ataullah Hoca'nın ilk nesil öğrencilerindendir. İlk nesil öğrencileri arasında Fettah Efendi, Hafız Şaban Efendi, Hafız Sadullah Efendi, Hafız Necati Efendi, ama Hafız Hasan Efendi'yi zikredebiliriz. 

Mezun olduktan sonra diğer arkadaşları gibi Mehmed Efendi de Meddah Medresesi'nde hocalık vazifesini üstlenir ve genç nesillere hocalık yapmaya başlar.

Üsküp'te medrese eğitimini tamamlayan Mehmed Efendi, bir ara hocası Ataullah Efendi'nin tavsiyesi üzere Kosova'nın Gilan şehrindeki medresede müderris (hoca) olarak görev yapmaya gider. Daha sonra Üsküp'teki Hacı Balaban Camii'ne imam-hatip olarak tayin edilir. Bu camide 40'a yakın talebe yetiştirmiştir.

7 Ocak I942'de Üsküp'ün değerli ailelerinden Hacı Hasib'in kızı olan Zümrüt hanımla 37 yaşındayken evlenmiştir. Evliliğinden 3 kızı olmuş fakat kızları küçük yaşta vefat etmiş, daha sonra oğlu Abdülhakim doğmuştur (20 Ekim 195 I). Mehmed Efendi'nin tek oğlu olan Abdülhakim I 998'de Üsküp'te vefat etmiş olup 3 çocuk babasıydı.

2 Eylül 1947 tarihli ve 13/47 sayılı Makedonya Cumhuriyeti Savcılığı'nın iddianemesince başta Fettah Efendi Rauf olmak üzere Mehmed Efendi de hapse atılmıştır.

Hapse atılanlar şunlardır: Fettah Efendi Rauf, Mehmed Efendi Sadik, Cemail Efendi Cemaili, Ferhat Efendi İbrahimi ve esnaftan Menduh Efendi Kazım ile Rıza Efendi Celadin.

Dönemin rejimine göre bu şahısların hapse atılmalarının sebebi, ülkedeki asayişi ve huzuru bozmaları, devlete ve rejime karşı gelmeleridir. Bu iddiaların aslı astarı yoktur.

Hapse atıldığında 42 yaşında olan Mehmed Efendi, hapiste 4 yıl kaldıktan sonra 1951’de çıkmıştır. Ataullah Hoca'nın talebelerinin hapse atılmalarındaki zamanlamaya dikkat edilirse hocaları Ataullah Efendi'nin vefatından (1946) hemen sonra gerçekleşmesidir. Hapisten çıktıktan sonra uzun bir süre işsiz bırakılan Mehmed Efendi, daha sonra Üsküp'teki Hacı Yunus Mahallesi'ndeki Hacı Yunus Camii'ne imam-hatip olarak tayin edilir. Bir süre sonra Üsküp'teki Hüdaverdi Camii'ne imam-hatip olarak tayin edilir.

Hocaefendi, Üsküp'ün en büyük camileri olan İshakiye (Alaca) ve İsa Bey camilerinde Ramazan ve Bayram vaizi olarak İslam Birliği'nce göreve tayin edilir. Bu görevini ölene kadar sürdürmüştür. Mehmed Efendi, ilk başta vaazlarını Türkçe yapıyorken daha sonraları Üsküp'e köylerden başlayan göç nedeniyle vaazlarını Türkçe ve Arnavutça yapmıştır. Nazik ve kibarlığı ile bilinen Mehmed Efendi, titiz ve temizliğiyle Üsküp halkı arasında tanınmıştır. En yakın arkadaşları arasında Hafız Şaban Efendi ile Hafız Sadullah Efendi zikredilmektedir. Ayrıca, komşusu ve meslekdaşı olan Hafız İbrahim Efendi'yle de ayrı bir yakınlığı ve dostluğu olduğu anlatılmaktadır. Mehmed Efendi 23 Kasım I 978'de hapisteyken yakalandığı ciğer kanseri hastalığından dolayı Üsküp'te evinde vefat etmiştir. Cenazesini meslekdaşı olan Nerezli Hafız Mustafa yıkamıştır. Cenazesi İsa Bey Camii'nde kılınmış ve naaşı doğum köyü olan Gruşina köyünde defn edilmiştir. Mezar taşındaki kitabeyi Hafız İbrahim Efedni'nin oğlu Hafız İdris Efendi yazmıştır.

 

 

 

 

 

İstatistikler

Bugün Toplam Toplam
0 kez görüntülendi. 793 kez görüntülendi. 0 yorum yapıldı.